Ik ben op zoek naar partners rond meertaligheid

Heb je leerlingen in je klas bij wie je het gevoel hebt dat de taalontwikkeling (te) traag of moeizaam verloopt? Weet dan vooral dat het perfect normaal is dat de ene leerling meer tijd nodig heeft om een (nieuwe) taal onder de knie te krijgen dan een andere. Heel wat factoren spelen bij taalontwikkeling immers een rol, en zeker voor kinderen die met meerdere talen opgroeien, is het bijvoorbeeld perfect normaal dat het wat langer duurt om nieuwe woordenschat op te pikken. Probeer leerlingen over wie je je zorgen maakt goed te observeren en op te volgen, en ga in gesprek met collega’s (zoals de zorgcoördinator of de CLB-medewerker) en de ouders om meer informatie te verzamelen. Zij kunnen je helpen inschatten of gespecialiseerde hulp noodzakelijk is. 

Bij de meeste kinderen verloopt de taalontwikkeling perfect normaal – of ze nu in een of in meerdere talen opgroeien. Er zijn echter ook kinderen bij wie dat niet zo is, en bij wie er sprake is van een taalontwikkelingsstoornis of TOS. Dat is bij ongeveer 5 tot 7 procent van de kinderen het geval. Een TOS is wel vaak moeilijk vast te stellen, want bepaalde kenmerken ervan lijken soms op vrij normale stappen in de taalontwikkeling van meertalige kinderen. Daarom duurt het net bij meertalige kinderen met een TOS vaak lang(er) voor de stoornis wordt vastgesteld en ze de hulp en ondersteuning kunnen krijgen die ze nodig hebben.

Kinderen met een TOS verwerven spraak en taal bijzonder moeizaam, en botsen door die problemen op veel obstakels. Een aantal typische moeilijkheden die op een TOS kunnen wijzen, zijn: klankenreeksen moeilijk of niet kunnen herhalen of onthouden, spreken in korte en onvolledige zinnen, langdurig uitgangen van werkwoorden weglaten (‘hij loop’), en de inhoud van een verhaaltje moeilijk kunnen weergeven. Als je die zaken herkent, kan dat dus op een mogelijke TOS wijzen.

Weet wel dat het vaststellen van een TOS gespecialiseerde materie is, die de taak en rol van een leerkracht grotendeels overstijgt: logopedisten, CLB-medewerkers en leerondersteuners zijn het best geplaatst om te bekijken welke verdere stappen er gezet kunnen worden met kinderen die mogelijk een TOS hebben. 

Wil je in de klas aan de slag met boeken in verschillende talen, spreek dan zeker ook eens je lokale bibliotheek aan. Misschien heeft die immers wel tips en ideeën om je meertalige boekencollectie verder uit te breiden, of beschikt de bibliotheek zelf over een collectie van boeken in diverse talen. Is dat niet zo, dan kun je de online catalogus van de bibliotheek gebruiken om te kijken wat andere bibliotheken in hun aanbod hebben – ook dat kan zeer inspirerend zijn. De bibliotheek weet vaak ook welke talen het populairst zijn, of waarnaar er het meeste vraag is. Dat kan interessante informatie zijn voor het aanleggen of uitbouwen van je collectie.